Malledieven

Zijn collega's vonden hem maar een vreemde snuiter. Hij kleedde zich als een vice-consul van een ambassade, maar was gewoon medewerker. Nou, vooruit, hij was meewerkend voorman. Schoenen strak als een spiegel, overhemden met manchetknopen, pochet, een donkerblauwe diplomatenjas over de knie, met borstzakje.
Niet uit arrogantie, maar uit verveling bedacht hij elk jaar in de zomer een exotische vakantielocatie waar hij geweest had kunnen zijn. En waar ben jij geweest, vroeg een collega. Een jaar geleden de Seychellen. Dit jaar de Malledieven (zo sprak hij het letterlijk uit, om te kijken of zijn collega's er wat van zouden zeggen, maar er werd niet op gereageerd). Voor volgend jaar had hij ook zijn bestemming al rond. De Koerillen. Dat hij nog nooit verder was geweest dan het Bickerseiland hoefde niemand te weten. Dat hij zo'n dromer was, dat als hij 's avonds naar huis fietste hij pas als hij zijn kettingslot openmaakte bij zijn ouderlijk huis, waar nu anderen woonden, ontdekte dat hij niet naar huis gereden was. (Als Gregor Samsa eines Morgens aus unruhigen Träumen erwachte, fand er sich in seinem Bett zu einem ungeheueren Ungeziefer verwandelt.) Dat hoefde ook niemand te weten.

Beursgang

Ding. Ding. Ding. Kent u het beeld van een handjevol mannen en vrouwen in Wall Street strak-in-het-pak op een bordes dat applaudiseert terwijl er een scheepsbel klingelt?

Snapt u de opwinding? Wat die mensen daar doen? Voor wie ze klappen? Voor zichzelf? Zijn het acteurs of is het publiek? Waar is het publiek? Waar is de voorstelling? Wie zijn het? Hoe heten ze? (Waar wonen ze?) Zit er een homo tussen? Iemand met een strafblad? Iemand die stiekem verslaafd is aan zware shag? Een mislukte concertpianist? Iemand die niet kan slapen als zijn kamer niet is opgeruimd? Iemand die een dochter wilde in plaats van zonen? Iemand die dacht dat hij op zijn 26e dood zou zijn, maar al 53 is? Iemand voor wie pindakaas een afroditicum is? Iemand met een Poolse moeder, een Egyptische vader, 2 Joodse grootouders (Sara en Baruch) die vergast zijn, die woont in een Zwitsers chalet, getrouwd is met een Australische, die geboren werd in Holland uit een Hugenotengeslacht, die een kind heeft met een Down-syndroom? Iemand die een witte Vespa met groot voorscherm wilde, maar een zwarte kreeg met een klein voorscherm omdat zijn vrouw nooit naar hem luistert? Iemand die voor het eerst een broek van 20 jaar geleden draagt, omdat ze 20 kilo is afgevallen. Iemand die de hele dag denkt aan wat er in haar ijskast ligt? Dezelfde die geil wordt van de homosexuele receptionist die zo lekker ruikt? Iemand die witte onderbroeken draagt, omdat Marlon Brando in Last Tango in Paris ook een witte onderbroek aanhad? Iemand die wil dat haar vader doodgaat, omdat ze een groter huis wil kopen? Iemand die er spijt van heeft dat ze niet meer vriendjes had voordat ze trouwde, omdat ze vermoedt dat het spannender kan? Iemand die elke nacht van roken droomt, maar het toch niet doet, omdat hij zijn (klein)kinderen wil zien opgroeien, terwijl hij weet dat de kans daardoor niet veel groter wordt? Iemand die panikeert dat hij al zijn familiefoto's op de computer heeft staan, maar die ze nooit laat afdrukken? Iemand met wandelend eczeem? Iemand die niet tegen rotzooi kan, maar getrouwd is met een vrouw die het huishouden tot een warzone maakt, en zich afvraagt waarom hij bij haar blijft? Iemand die denkt dat ze Pippi Langkous is en ondanks zichzelf carriere heeft gemaakt?

Ding. Ding. Ding. Klingelt het. Wat we zien is leegte. Een stel klappende poppen die wezenloos glimlachen naar een lege zaal met computers.

Het applaudiseren als kapitalistische versie van loos klappen op een partijcongres van de Volksrepubliek van Noord-Korea.

Loops

Mijn hond is loops. Ze heet Nora. Waar ze vandaan komen weet ik niet, maar rond het huis is het een komen en gaan van angeheiterde reuen. We waren geen gezinsuitbreiding van plan dus Nora moet in de isoleer en alleen een paar keer per dag aan de lijn naar buiten om haar behoefte(n) te doen. Normaalgesproken is ze voortdurend buiten en los, want ik woon op een verlaten berg, dus er zijn geen mensen in de buurt die ze voor de voeten kan lopen. En de kans dat ze overreden wordt is nihil. Ze voelt de aanwezigheid van al die mannelijke aandacht en is niet te houden. Blaffen, piepen, tegen de deur krabben, hijgen, draaien, likkebaarden en kijken naar de baas. Ze is haar rust kwijt. Een van de vrijers is een sympathiek klein hondje dat van plan is tot het bittere einde te gaan. 24 uur per dag wacht de die-hard op zijn kans. Hij wordt met de dag magerder en dorst zal hij ook wel hebben want de vijver is bevroren. We besluiten hem wat brokken en water te geven. Ook wij mensen voelen de druk van de natuur die zijn gang wil gaan. Je kunt je er als mens wel wat bij voorstellen, dat je wil, nee, dat je moet en niet kan. We bellen wat rond of er iemand aan een pup toe is. Ja, daar is wel animo voor. Mijn vrouw en ik kijken nog een keer naar Nora en dan naar elkaar. En we laten de deur openzwaaien: 2 seconden later zit de vrijer erop. En 10 minuten later staan ze beiden wezenloos een andere kant op te kijken, maar nog steeds aan elkaar vast. Geduldig wachten ze nog 10 minuten totdat de natuur het zegel verbreekt en ze weer twee hondjes zijn.
Nora komt al snel binnen en de vrijer wordt opgehaald door zijn baas. Precies op tijd. Nora valt in coma. De volgende dag is Nora weer de oude, alleen ze eet opeens van alles dat ze normaliter laat staan. Het zaad is binnen.

De betekenis van hout

Als ik vroeger in Nederland een stapel stookhout zag dacht ik aan een open haard op zondag met bier, borrelnoten en jolige praat. Het hout had iets ludieks en overbodigs. Als ik, nu ik in Polen woon, een stapel hout zie, denk ik de heer des huizes zorgt goed voor zijn gezin. Aan de hoeveelheid en de soort hout kun je zien of het gezinshoofd zijn zaakjes op orde heeft.

Pewex

Tot 1995 waren er in Polen zogenaamde dollarwinkels met de naam Pewex. Je kon er allemaal 'exotische' dingen kopen, als je dollars had. Zoals Donald Duck-kauwgom met een 'verhaaltje' erbij. Of whiskey. WC-papier. Levi's 701.


Tijdens de Terreur van de Lege Winkels, in de bloeitijd van het communisme, gingen alle alarmbellen rinkelen als 'er iets was'. Het gonsde bijvoorbeeld door de stad dat er stofzuigers 'waren'. Ook als men al een stofzuiger had, rende men naar het punt waar de stofzuigers 'waren'. Want over 2 maanden zouden er best eens ijskasten kunnen 'zijn', en die had je wel nodig. Als je dan geen geld had of als je er naast greep, had je mooi een stofzuiger in de aanbieding. Begrijp je?
De hele familie werd gemobiliseerd, want 12 uur in de rij bij min 10, daar moest je op voorbereid zijn. Dat werd ploegendienst. Er werd een schema gemaakt. Eerst zusje 2 uur, dan opa, dan moeder etc.
Of een paar schoenen. Je was bruid, maar nergens kon je witte schoenen kopen. Via via hoorde je dat 150 km verderop er witte schoenen 'waren'. Als een speer met 80km/h erheen. Gekocht, zo lelijk en plomp als de nacht, maar ze waren wit en de goede maat. Wat kon je doen? Er moest getrouwd worden en je had witte schoenen nodig, dus trouwde je op klompschoenen. Wit waren ze.


Of je behoorde tot de welgestelden die de beschikking hadden over een auto, een pruttelende tweetact, een voiture. Dan reed je elke week 1400 km naar Gdansk en terug, omdat je een vriend had die op de Batory kok was. Dat schip kwam overal en van hem kocht je koffie, thee, chocola en bananen. Die nam je mee naar huis en door ruil kwam je 'achterom' aan alles. Je kreeg het beste vlees, brood etc. zonder in de rij te staan.


Gewild of ongewild werd iedereen zo een jager op eten en consumptiegoederen. De oudere generatie heeft dit roofdierschap nog steeds aan de kont hangen. Ontspannen winkelen is er niet bij. Men babbelt niet gemoedelijk, maar men loert, men zwijgt, weegt zijn kansen. Men verhoort de verkoper als in een rechtbank. Is de datum goed? Komt het niet uit China of Polen? Is die weegschaal geijkt en officieel verzegeld? Is er geen water bij de wodka gedaan?