Om de vergane glorie

De oude vrouw is aan het afscheid nemen. Van de spullen in huis, de mensen in de buurt, haar lelijke eend die werkeloos op het tuinpad staat. Zij was een verzamelaarster. Hield ervan bij uitdragerijen en opkopers bandrecorders, pick-ups en typemachines op de kop te tikken. Een erfenis van een jeugd die door een oorlog werd geleend. 5 was ze toen hij begon en 10 toen hij was afgelopen. De waarde van het afgedankte kunnen inzien. Het onverdraaglijk vinden dat het weerloze aan zijn lot wordt overgelaten.
In het midden van de kamer staan meer dan 10 incourante apparaten.
Zwaar kwaliteitsspul, ingehaald door de tijd, klaar om op enig moment te presteren.
Trouwe overbodige dienaars.

Ze vraagt mij om te checken wat werkt. Op een Grundig bandrecorder ligt een spoel. Ik stop de vergeelde stekker in het stopcontact. Hij werkt. We horen een jonge vrouw zingen. Het geluid is slecht en zacht, maar dwars door een halve eeuw klinkt de stem van de vrouw, vrij, vrolijk en gelukkig. Plotseling begint de vrouw te huilen. Ik vraag ‘moet je huilen?’, zonder een antwoord te willen. Ze geeft geen antwoord. Even later zeg ik ‘waarom ben je verdrietig?’ Ze zegt ‘om de vergane glorie’. De broze oude vrouw herneemt zich en zegt ‘neem me niet kwalijk’. Ik zeg ‘nee, je hebt gelijk. Het verdwijnen van ieders jeugd is een groot onrecht. Hoe normaal het ook is. En hoe normaler het is, hoe onrechtvaardiger het wordt.’ Ik heb altijd de neiging te gaan ronken als ik niet meer weet wat ik moet zeggen.

Maar ik weet dat op datzelfde moment haar kleinkinderen, mijn kinderen, in Polen dansen door de dauw voordat ze naar school gaan. Ik moet haar dit vertellen, misschien dat dat beter is dan het poneren van tegeltjeswijsheden.